-
1 electronic chart display
nWATER TRANSP presentación de la carta electrónica f, presentación en pantalla de la carta electrónica fEnglish-Spanish technical dictionary > electronic chart display
-
2 Electronic Chart Display and Information System
1) Морской термин: Электронная Картографическая Навигационная Информационная Система (ЭКНИС)2) Космонавтика: Электронная система отображения графических данных и информацииУниверсальный англо-русский словарь > Electronic Chart Display and Information System
-
3 electronic chart display system
Универсальный англо-русский словарь > electronic chart display system
-
4 electronic chart
-
5 electronic aeronautical chart display
An electronic device by which flight crews are enabled to execute, in a convenient and timely manner, route planning, route monitoring and navigation by displaying required information.(AN 4)Электронное устройство, позволяющее лётным экипажам удобным способом и своевременно осуществлять планирование маршрутов, контроль за маршрутом полёта и навигацию посредством отображения необходимой информации.International Civil Aviation Vocabulary (English-Russian) > electronic aeronautical chart display
-
6 electronic
1 adjELEC, ELECTRON electrónico2 -
7 ecdis
* * *
electronic chart display and information system -
8 ECDIS
1) Сокращение: Electronic Chart Display & Information System2) Космонавтика: Electronic Chart Display and Information System -
9 ECDS
1) Авиация: Electronic Chart Display System2) Военный термин: Enhanced Container Delivery System3) Транспорт: Electronic Coordinate Determination System -
10 device
1) устройство2) установка; агрегат3) аппарат4) механизм5) прибор; измерительное устройство7) компонент; элемент8) схема•devices identical in design — конструктивные аналоги;-
alphanumeric display device-
automatic exposure control device-
bubble memory device-
bucket brigade charge-coupled device-
decision-making device-
drilling bit feed device-
electrical device-
exposure control device-
Gunn-effect device-
Hall-effect device-
hard-copy output device-
household electrical device-
humidity detecting device-
hybrid-type device-
Josephson-effect device-
maneuvering propulsion device-
materials-handling device-
multiport device-
night observation device-
noise dampening device-
photoconducting device-
propulsion device-
protection device-
raster-display device-
registering pin device-
reversible film feeding device-
seed-feeding device-
supply reel braking device-
three-axis device -
11 board
панель, пульт; пластина; доска, щит; борт; управление; комитет; совет; комиссия; подниматься на борт ( самолёта) ; грузить ( на борт ЛА)flight information (display) board — справочное табло аэровокзала; расписание полётов [рейсов]
-
12 device
-
13 machine
1) машина2) станок || подвергать механической обработке3) установка; устройство; агрегат4) механизмАнгло-русский словарь по полиграфии и издательскому делу > machine
-
14 machine
1. машина2. станок; подвергать механической обработке3. установка; устройство; агрегат4. механизмmachine for flame treating polymer articles — машина для обработки пластмассовых изделий открытым пламенем
machine for making hygienic paper products — машина для изготовления гигиенических изделий из бумаги
American machine — тигельная машина «американка»
automatic bundling machine — автомат для комплектовки пачек тетрадей и их обвязки, приёмно-прессующее и обвязочное устройство
automatic card index machine — автомат для нумерации карточек, бланков
automatic gathering, stitching and trimming machine — подборочно-швейно-резальный агрегат
automatic rewinding machine — перемоточный автомат, автомат для перемотки
automatic slitting machine — автомат для продольной разрезки, бобинорезальная машина
backing machine — машина для отгибки краёв корешка, кашировальный станок
back stripping machine — машина для оклейки корешка блока, оклеечная машина
5. машина для обандероливания6. биговальный станок7. гибочный станок; станок для изгибания клишеbook back glueing machine — заклеечный станок, станок для заклейки корешка блока
book back rounding machine — круглильный станок, станок для кругления корешка блока
book block pasting machine — заклеечный станок, машина для заклейки корешка блока
book glueing machine — заклеечный станок, станок для заклейки корешка блока
bookmatch cover production machine — машина для изготовления картонного пакетика для книжечки спичек
box stitching machine — тарная проволокошвейная машина, проволокошвейная машина для сшивания картонных коробок
buffing machine — полировальный станок; шлифовальный станок
8. пачковязальная машинаbare machine — "голая" машина
9. паковально-обжимной пресс10. машина для прессования и обвязки пачек, паковально-обжимный пресс11. приёмно-прессующее устройство12. паковальная машинаburnishing machine — полировальная машина, машина для полирования обрезов
calendering machine — каландрирующее устройство; каландр
carrier bag handle glueing machine — машина для приклеивания ручек к специальным пакетам для упаковки бутылок или консервных банок
carrier bag making machine — машина для изготовления специальных пакетов для упаковки бутылок или консервных банок
carton box fabricating machine — фальцевально-склеивающая машина, машина для изготовления картонных коробок
case assembling machine — крышкоделательная машина, машина для изготовления составных переплётных крышек
case assembling and turning-in machine — крышкоделательная машина, машина для изготовления составных переплётных крышек
13. отливной аппарат14. шрифтолитейная машинаplant-top removing machine — ботвоудаляющая машина, ботворез
15. машина для нанесения покрытий16. лакировальная машина17. дублирующая машина18. установка для нанесения светочувствительного слоя19. бумагокрасильная машина20. фотонаборная машина21. наборно-пишущая машинкаcolor grinding machine — краскотёрка, тёрочная машина
color mixing machine — краскосмеситель, краскоперемешивающее устройство
color plate preregistering machine — станок для предварительной приводки комплекта форм при многокрасочной печати
color separation machine — цветоделительная машина, цветоделитель-цветокорректор
computing machine — вычислительная машина, вычислительное устройство
converting machine — перерабатывающая машина, машина картонажного производства
22. копировальный аппарат, дубликатор23. множительная установка24. копировальный станок25. копировальный аппаратcorner-rounding machine — станок для кругления углов, углорубилка
26. крытвенная машина27. оклеечная машина28. рилевальная машина29. фальцевальная машина30. плоскопечатная машинаsifting machine — просеватель; просевная машина
31. круглосеточная бумагоделательная машинаdaylight developing machine — проявочное устройство, работающее при дневном свете
diazo copying machine — диазокопировальный аппарат; светокопировальный аппарат
die-cutter machine — высекальная машина, штанцевальный пресс
dilitho printing machine — машина для печатания по способу «дилито»
direct lithographic machine — машина для печатания по способу «дилито» с офсетных форм без офсетных цилиндров
double-action machine — машина, использующая для печатания рабочий и холостой ход
dusting-off machine — устройство для удаления пыли, пылеотсасывающее устройство
32. фацетно-торцевой станок33. машина для обрезки блоковelectrophotographic halftone printing machine — электрофотографический аппарат для копирования растровых изображений
34. позолотный прессcubing and pelleting machine — пресс — гранулятор
35. высекальный пресс36. форзацприклеечная машина37. машина для изготовления форзацевuser machine — абонементная машина; пользовательская машина
38. станок для прикрепления глазков или пистонов39. перфораторfoil blocking machine — позолотный пресс, пресс для тиснения фольгой
foil embossing machine — позолотный пресс, пресс для тиснения фольгой
40. матрично-сушильный аппаратheart lung machine — аппарат "сердце-легкие"
41. формующее устройство бумагоделательной машиныforward skip-wheel numbering machine — нумератор с пропуском цифр при нумерации нарастающими цифрами
42. клеемазальная машина43. приклеечная машинаglue-off machine — заклеечный станок, машина для заклейки корешка
44. шлифовальный станок45. краскотёрка, тёрочная машинаgumming machine — гуммировальная машина, машина для гуммирования
hot-foil blocking platen machine — позолотный пресс, пресс для горячего тиснения фольгой
hot-metal composing machine — отливная наборная машина, машина для «горячего» набора
hot-metal typesetting machine — отливная наборная машина, машина для «горячего» набора
image reproduction machine — аппарат для копирования изображения; копировальный аппарат
-
15 device
device nприборaircraft anticollision deviceприбор предупреждения столкновений воздушных судовanti-icing deviceпротивообледенительное устройствоantiretraction deviceустройство предотвращения уборкиantiskid deviceпротивоюзовое устройствоantitopple deviceустройство, предотвращающее выбивание гироскопаarresting deviceтормозное устройствоaudio warning deviceзвуковая аварийная сигнализацияautomatic course deviceавтомат курсаautomatic signalling deviceавтоматическое сигнальное устройствоbraking deviceтормозное устройствоbraking test deviceустройство для проверки торможенияcabin tightness testing deviceприбор для проверки кабины на герметичностьcaging deviceарретирcargo-handling deviceпогрузочно-разгрузочное устройствоcargo-loading deviceпогрузочное устройствоcargo tie-down deviceоборудование для крепления грузаcargo-weighting deviceгрузовые весыcartridge actuated deviceпиропатронcentering cam deviceкулачковое центрирующее устройствоcentering deviceцентрирующее устройствоchart-matching deviceблок совмещения радиолокационного изображения с картойcircuit protection deviceустройство защитыclosure deviceзапорное устройствоcontinuous measuring deviceустройство для непрерывного замераdeicing deviceпротивообледенительное устройствоdispersion deviceустройство для распыленияdisplay deviceдисплейdust protection deviceпылезащитное устройствоelectronic deviceэлектронное оборудованиеelectronic storage deviceэлектронное запоминающее устройствоengine lifting deviceприспособление для подъема двигателяexchange deviceустройство обменаexplosives detecting deviceустройство для обнаружения взрывчатых веществfastening deviceзапирающее устройствоfilling deviceмеханизм заправкиfloatation deviceплавсредствоfriction test deviceустройство для замера сцепленияgaging deviceманометрhand-held deviceручной приводhigh-lift devices wingкрыло с механизацией для обеспечения большей подъемной силыhigh-lift wing devicesвысокоэффективная механизация крылаhoisting deviceподъемникhoming deviceследящее устройствоigniting deviceвоспламеняющее устройствоinsertion deviceустройство вводаintrusion detection deviceустройство сигнализации о вторженииlift devicesмеханизация крылаlift dump deviceустройство для уменьшения подъемной силы крылаloading deviceзагрузочное устройствоload transfer deviceустройство для перемещения грузаlocking deviceстопорный механизмlockout deviceблокирующее устройствоmeasuring deviceизмерительный приборmetering deviceдозирующее устройствоmooring deviceшвартовкаnoise abatement deviceустройство для снижения уровня шумаnoise suppression deviceглушитель шумаrecording deviceрегистраторsafety deviceпредохранительsafety relief deviceпредохранительно-разгрузочное устройствоself-centering deviceустройство разворота в нейтральное положениеself-recording deviceсамописецsensing deviceчувствительный элементsignalling deviceсигнальное устройствоstabilizer servicing deviceприспособление для обслуживания стабилизатораstall warning deviceдатчик предупреждения больших углов атакиswitching deviceкоммутационное устройствоsystem leakage deviceприбор для проверки систем на герметичностьtermination deviceустройство для причаливанияthrough deviceпереходникthrust producting deviceустройство для создания тягиtimber-carrying suspending deviceустройство для транспортировки древесины на внешней подвескеtire inflation deviceприспособление для зарядки авиацииtow deviceбуксировочное устройствоtripping deviceотключающее устройствоunderfrequency protection deviceзащитное устройство от повышения частотыunit load deviceсредство пакетирования грузовunit load device rateтариф за перевозку грузов в специальном приспособлении для комплектованияvisual warning deviceсредство визуального аварийного оповещенияwarning deviceустройство предупрежденияwater depth measuring deviceустройство для измерения водыweapon detecting deviceустройство для обнаружения оружияweighting deviceустройство для взвешиванияwheel installation deviceприспособление для установки колесаwing devicesмеханизация крылаwing extendable devicesвыдвижная механизация крыла -
16 navigation
navigation nнавигацияAfrican Navigation Aviation CommissionАфриканская комиссия гражданской авиацииaids to air navigationнавигационные средстваaircraft navigation equipmentбортовое навигационное оборудованиеair navigationаэронавигацияair navigation agreementаэронавигационное соглашениеAir Navigation BureauАэронавигационное управлениеair navigation chargeаэронавигационный сборair navigation chartаэронавигационная картаAir Navigation CommissionАэронавигационная комиссияAir Navigation CommitteeАэронавигационный комитетair navigation computerаэронавигационный вычислительAir Navigation ConferenceАэронавигационная конференцияair navigation facilitiesаэронавигационные средстваair navigation planаэронавигационный планair navigation protractorаэронавигационный транспортирair navigation regionрайон аэронавигацииair navigation schoolштурманская школаair navigation serviceаэронавигационное обслуживаниеair navigation tableтаблица аэронавигационных расчетовangle navigationнавигация по заданным путевым угламapproach navigationнавигация в зоне подходаarea navigationзональная навигацияarea navigation capabilityтехнические характеристики зональной навигацииarea navigation equipmentбортовое оборудование зональной навигацииarea navigation routeмаршрут зональной навигацииarea navigation systemсистема зональной навигацииastronomical navigationаэронавигацияautomated navigation systemавтоматизированная навигационная системаconstant-bearing navigationнавигация по линии равных азимутовcontact navigationнавигация по визуальным ориентирамdead-reckoning navigationнавигация методом счисления путиDoppler navigationдоплеровская навигацияDoppler navigation computerнавигационный доплеровский вычислительelectronic navigation aidsэлектронные навигационные средстваen-route navigationмаршрутная навигацияen-route navigation aidsмаршрутные навигационные средстваen-route navigation facilitiesмаршрутные навигационные средстваEuropean Air Navigation Planning GroupЕвропейская группа аэронавигационного планированияflight navigationаэронавигацияgrid navigationнавигация по условным координатамground-referenced navigation systemсистема навигации по наземным ориентирамground reference navigationнавигация по наземным ориентирамinertial navigationинерциальная навигацияinertial navigation systemинерциальная навигационная системаinertial navigation unitинерциально-навигационный блокInternational commission for Air NavigationМеждународная комиссия по аэронавигацииinternational navigationмеждународная навигацияlandmark navigationнавигация по наземным ориентирамlong-range air navigation systemсистема дальней радионавигацииlong-range navigationдальняя навигацияnavigation aidsнавигационные средстваnavigation computerнавигационный вычислительnavigation computer correction selectorзадатчик коррекции навигационного автоматаnavigation displayиндикатор навигационных данныхnavigation errorнавигационная ошибкаnavigation facilitiesнавигационные средстваnavigation gridнавигационная сеткаnavigation hard copyраспечатка сведений о полетеnavigation legнавигационная сигнальная зонаnavigation lightаэронавигационный огоньnavigation light dihedral angleугол видимости аэронавигационного огняnavigation performanceнавигационная характеристикаnavigation slide ruleнавигационная линейкаnavigation systemнавигационная системаnavigation system selectorзадатчик навигационной системыnavigation visual aidsвизуальные навигационные средстваpictorial navigation indicatorпанорамный аэронавигационный указательpictorial navigation systemнавигационная система с графическим отображением(информации) pilot-interpreted navigation systemнавигационная система со считыванием показаний пилотомpractical air navigationпрактическая аэронавигацияProcedures for Air Navigation ServicesПравила аэронавигационного обслуживанияradar navigationрадиолокационнаяradar navigation systemрадиолокационная система навигацииradio navigationрадионавигацияradio navigation chartрадионавигационная картаradio navigation facilitiesрадионавигационные средстваradio navigation flightполет с помощью радионавигационных средствradio navigation serviceслужба авиационной радионавигацииradio navigation systemрадионавигационная системаregional air navigationрегиональная аэронавигацияregional air navigation meetingрегиональное аэронавигационное совещание(ИКАО) rho-theta navigation systemугломерно-дальномерная радионавигационная системаroute air navigation facilitiesмаршрутные аэронавигационные средстваself-contained navigationавтономная навигацияself-contained navigation meansавтономные аэронавигационные средстваself-contained navigation systemавтономная навигационная системаshort-range navigationближняя навигацияshort range radio navigation systemрадиосистема ближней навигацииstar navigationастронавигацияtactical air navigationтактическая аэронавигацияtactical air navigation facilitiesтактические аэронавигационные средстваtactical air navigation systemсистема ближней аэронавигацииtelevision radar navigationтелерадиолокационная навигацияterminal navigation aidsнавигационные средства конечного пунктаterminal navigation facilitiesаэродромное навигационное оборудованиеterrestrial navigationнавигация по наземным ориентирамvisual navigationвизуальная навигацияvisual navigation flightполет по наземным ориентирамwaypoint navigationнавигация по ортодромии -
17 device
n1) прилад; пристрій2) механізм, апарат3) обладнання◊•- active docking device - actuating device - add-in device - aircrafts anticollision device - alarm device - analog device - antiicing device - antiretraction device - antiskid device - antitopple device - arresting device - audio warning device - aural warning device - automatic course device - automatic signalling device - braking device - braking test device - cabin tightness testing device - caging device - caging device of gyroscope - cargo-handling device - cargo-loading device - cargo tie-down device - cargo-weighting device - cartridge actuated device - centering device - centering cam device - chart-matching device - circuit protection device - closure device - coding device - continuous measuring device - current devices - deicing device - detonating device - dispersion device - display device - dust protection device - eavesdropping device - electronic device - electronic storage device - engine lifting device - exchange device - explosives detecting device - fastening device - fdling device - floatation device - friction test device - gaging device - hand-held device - high lift devices - high lift wing devices - high voltage devices - hoisting device - homing device - igniting device - infra-red detection devices - insertion device - intrusion detection device - lift devices - lift dump device - lift increasing device - listening device - loading device - load transfer device - locking device - lockout device - measuring device - metering device - mooring device - navigation device - noise abatement device - noise suppression device - peripheral device - recording device - remote alarm device - safety device - safety relief device - self-centering device - self-recording device - sensing device - signalling device - solid-state device - stabilizer servicing device - stall warning device - switching device - system leakage device - termination device - through device - thrust producting device - timber-carrying suspending device - tire inflation device - tow device - tripping device - underfrequency protection device - unit load device - visual warning device - warning device - water depth measuring device - weapon detecting device - weighting device - wheel installation device - wing devices - wing extendable devices - wing high-lift devices -
18 document
документ
Объект информационного взаимодействия в социальной среде, предназначен-ный для формального выражения социальных отношений между другими объектами этой среды.
[ ГОСТ Р 52292-2004]
документ
Текст, имеющий наименование, определенную структуру и обозначение, который может быть сохранен, отредактирован, найден и заменен как единое целое.
[ ГОСТ Р ИСО/МЭК 2382-23-2004]
документ
документированная информация
Зафиксированная на материальном носителе информация с реквизитами, позволяющими ее идентифицировать.
[ ГОСТ Р 51141-98]
документ
Зафиксированная на материальном носителе информация с реквизитами, позволяющими ее идентифицировать. Документ может иметь бумажную, электронную (или другую) форму представления и изменять ее в процессе документооборота.
[ОАО РАО "ЕЭС России" СТО 17330282.27.010.001-2008]
документ
Материальный объект, содержащий в зафиксированном виде информацию, оформленную установленным образом на определенном языке и носителе информации, имеющий в соответствии с действующим законодательством правовое значение.
[МУ 64-01-001-2002]
документ
Информация, представленная на соответствующем носителе.
Пример
Записи, спецификация, процедурный документ, чертеж, отчет, стандарт.
Примечания
1. Носитель может быть бумажным, магнитным, электронным или оптическим, компьютерным диском, фотографией или эталонным образцом, или их комбинацией.
2. Комплект документов, например, спецификаций и записей, часто называется "документацией".
3. Некоторые требования (например, требование к разборчивости текста) относятся ко всем видам документов, однако могут быть особые требования к спецификациям(например, требование к управлению пересмотрами) и записям (например, требование к восстановлению).
[ ГОСТ Р ИСО 9000-2008]
документ
Объединяющее звено разнотипной информации, присутствующее на всех стадиях цифровой печати и меняющее свою форму от физического оригинала или цифрового файла в электронных средах до тиражируемой твердой копии на бумаге.
Материальный объект, содержащий в зафиксированном виде информацию, оформленную установленным порядком и имеющую в соответствии с действующим законодательством правовое значение [http://www.rol.ru/files/dict/internet/].
[ http://www.morepc.ru/dict/]
документ
Информационный объект в виде текста. В качестве документов могут выступать: нормативные, распорядительные, организационные, договорные, плановые, другие внутренние и внешние документы.
[Департамент лингвистических услуг Оргкомитета «Сочи 2014». Глоссарий терминов]
документ
Информация, представленная в удобной для чтения форме. Документ может быть бумажным или электронным. Например, политика, соглашение об уровне услуги, запись об инциденте или план компьютерного зала. См. тж. запись.
[Словарь терминов ITIL версия 1.0, 29 июля 2011 г.]
документ
1. Носитель информации, используемый в любых системах управления, в том числе и автоматизированных. Их информационная база — документы разного вида (плановая, статистическая, бухгалтерская, техническая документация и т.д.). 2. В информационно-поисковых системах (ИПС) документом называют любой объект, внесенный в «память» системы: книгу, Д. в обычном смысле слова, статистическую таблицу, заметку из газеты, патент, чертеж и т.д. Каждый Д. в ИПС имеет «поисковый образ«, по которому при поступлении соответствующего запроса его и находит компьютер.
[ http://slovar-lopatnikov.ru/]EN
document
fixed and structured amount of information intended for human perception that can be managed and interchanged as a unit between users and systems
NOTE 1 The term document is not restricted to its meaning in a legal sense.
NOTE 2 A document can be designated in accordance with the type of information and the form of presentation, for example overview diagram, connection table, function chart.
[IEC 61082-1, ed. 2.0 (2006-04)]
document
information on a data medium
NOTE 1 The term document is not restricted to its meaning in a legal sense.
NOTE 2 Normally a document is designated in accordance with the type of information and the form of presentation, for example overview diagram, connection table, function chart.
NOTE 3 Information may appear in a static manner on paper and microform or dynamically on (video) display devices.
[IEC 62023, ed. 1.0 (2000-04)]
document
Information object in textual form. Documents can be regulatory, administrative, organizing, contractual, planning or other internal and external documents.
[Департамент лингвистических услуг Оргкомитета «Сочи 2014». Глоссарий терминов]
document
Information in readable form. A document may be paper or electronic – for example, a policy statement, service level agreement, incident record or diagram of a computer room layout. See also record.
[Словарь терминов ITIL версия 1.0, 29 июля 2011 г.]FR
document
quantité d'informations fixe et structurée destinée à être perçue par les personnes et qui peut être gérée et échangée comme un tout entre utilisateurs et systèmes
NOTE 1 Le terme document n'est pas réduit à sa signification au sens légal.
NOTE 2 Un document peut être désigné selon le type d'information et la forme de présentation, par exemple schéma d'ensemble, tableau de connexion, diagramme fonctionnel.
[IEC 61082-1, ed. 2.0 (2006-04)]
document
information sur un support de données
NOTE 1 Le terme «document» n’est pas réduit à son sens légal.
NOTE 2 Normalement, un document est désigné conformément au type d’information et à la forme de présentation, par exemple schéma de système, tableau des connexions, diagramme fonctionnel.
NOTE 3 Les informations peuvent apparaître d’une manière statique sur papier et microforme ou d’une manière dynamique sur des dispositifs d’affichage (vidéo).
[IEC 62023, ed. 1.0 (2000-04)]
Тематики
- делопроизводство и архивное дело
- информационные технологии в целом
- обработка текста
- производство лекарственных средств
- системы менеджмента качества
- экономика
- электронный обмен информацией
Синонимы
EN
FR
4.10 документ (document): См. элемент документации (4.26).
Источник: ГОСТ Р ИСО/МЭК 15910-2002: Информационная технология. Процесс создания документации пользователя программного средства оригинал документа
2.6 документ (document): Информация и поддерживающий ее носитель.
Примечания
1 В настоящем стандарте записи (см. 2.9) отличаются от документов тем, что они являются свидетельством деятельности, а не свидетельством намерений.
2 Примеры документов включают утверждения политики, планы, процедуры, соглашения об уровнях услуг и контракты.
Источник: ГОСТ Р ИСО/МЭК 20000-1-2010: Информационная технология. Менеджмент услуг. Часть 1. Спецификация оригинал документа
3.4 документ (document): Информация и соответствующий носитель.
Примечание 1 - Носитель может быть бумажным, магнитным, электронным носителем или оптическим компьютерным диском, фотографией или эталонным образцом, или их комбинацией.
Примечание 2 - Определение соответствует ИСО 9000:2000, 3.7.2.
Источник: ГОСТ Р ИСО 14001-2007: Системы экологического менеджмента. Требования и руководство по применению оригинал документа
3.7.2 документ (document): Информация (3.7.1), представленная на соответствующем носителе.
Пример - Записи (3.7.6), спецификация (3.7.3), процедурный документ, чертеж, отчет, стандарт.
Примечания
1 Носитель может быть бумажным, магнитным, электронным или оптическим, компьютерным диском, фотографией или эталонным образцом, или их комбинацией.
2 Комплект документов, например, спецификаций и записей, часто называется «документацией».
3 Некоторые требования (3.1.2) (например, требование к разборчивости текста) относятся ко всем видам документов, однако могут быть особые требования к спецификациям (например, требование к управлению пересмотрами) и записям (например, требование к восстановлению).
Источник: ГОСТ Р ИСО 9000-2008: Системы менеджмента качества. Основные положения и словарь оригинал документа
3.5 документ (document): Информация, приведенная на соответствующем носителе.
Примечание 1 - Носитель может быть бумажным, магнитным, электронным или оптическим компьютерным диском, фотографией или эталонным образцом, или их комбинацией.
Примечание 2 - Определение соответствует приведенному в ИСО 9000:2000, 3.7.2.
[ИСО 14001:2004, 3.4]
Источник: ГОСТ Р ИСО 14004-2007: Системы экологического менеджмента. Общее руководство по принципам, системам и методам обеспечения функционирования оригинал документа
3.4 документ (document): Информация и соответствующий носитель.
Примечание 1 - Носитель может быть бумажным, магнитным, электронным или оптическим компьютерным диском, фотографией или эталонным образцом, или их комбинацией.
Примечание 2 - Определение соответствует ИСО 9000:2000, 3.7.2.
Источник: ГОСТ Р 54336-2011: Системы экологического менеджмента в организациях, выпускающих нанопродукцию. Требования оригинал документа
3.7.2 документ (document): Информация (3.7.1), представленная на соответствующем носителе.
Пример - Записи (3.7.6), спецификация (3.7.3), процедурный документ, чертеж, отчет, стандарт.
Примечания
1 Носитель может быть бумажным, магнитным, электронным или оптическим, компьютерным диском, фотографией или эталонным образцом, или их комбинацией.
2 Комплект документов, например спецификаций и записей, часто называется «документацией».
3 Некоторые требования (3.1.2) (например, требование к разборчивости текста) относятся ко всем видам документов, однако могут быть особые требования к спецификациям (например, требование к управлению пересмотрами) и записям (например, требование к восстановлению).
Источник: ГОСТ ISO 9000-2011: Системы менеджмента качества. Основные положения и словарь
3.5 документ (document): Информация и соответствующий носитель.
Примечание - Носитель может быть бумажным, магнитным, электронным или оптическим компьютерным диском, фотографией или эталонным образцом, или их комбинацией.
[ИСО 14001:2004, пункт 3.4]
Источник: ГОСТ Р 54934-2012: Системы менеджмента безопасности труда и охраны здоровья. Требования оригинал документа
3.5 документ (document): Информация и соответствующий носитель.
Примечание - Носитель может быть бумажным, магнитным, электронным носителем или оптическим компьютерным диском, фотографией или эталонным образцом, или их комбинацией.
[ ГОСТ Р ИСО 14001-2007, статья 3.4]
Источник: ГОСТ Р 54337-2011: Системы менеджмента охраны труда в организациях, выпускающих нанопродукцию. Требования оригинал документа
3.2.51 документ (document): Информация и соответствующий носитель.
Источник: ГОСТ Р 54147-2010: Стратегический и инновационный менеджмент. Термины и определения оригинал документа
4.5 документ (document): Информация и ее носители.
Примечание 1 - Носитель может быть бумажным, магнитным, электронным или оптическим компьютерным диском, фотографией или контрольным образцом, или их комбинацией.
Примечание 2 - Термин установлен в ИСО 9000:2006, статья 3.7.2.
[ИСО 14001:2004]
Источник: ГОСТ Р ИСО 14050-2009: Менеджмент окружающей среды. Словарь оригинал документа
Англо-русский словарь нормативно-технической терминологии > document
-
19 Fjalor i shkurtër terminoiogjik i informatikës
AAbort - ndërprerje e operacionit, procesit ose procedures gjatë kryerjes së tij.Accept - pranon.Access time - koha e arritjes së të dhënave.Accessories - veglat ndihmëse në Windows.Adapter - kartelë për zgjerim e cila instalohet në kompjuter.Adress register - numër hemksadecimal i cili e tregon adresën e lokacionit të caktuar të memorjes.Algorithm - zgjidhja e një problemi hap pas hapi.allocate - ndarje të resurseve të kompjuterit, si për shembull në disk, shtypës ose memorje të çdo skedari, shfrytëzuesi ose procesi.alpha numeric characters - shenja alfanu-merike. Të gjitha shenjat që i shfrytëzon kompjuteri, përfshirë këtu edhe shkronjat, shifrat, shenjat për interpunksion dhe shenjat speciale, siç janë: \$, \@ i \#ANSI (American National Standar Institute) - Instituti Nacional Amerikan për Standarde.ASCII ( American Standard Code for Information Interchange) - Kodi amerikan për këmbim të informacioneve. Renditje standarde e shtatë shifrave binare (shifra e shtatë mund të jepet për kontroll të çiftësisë) e cila aplikohet për paraqitjen e shenjave në kompjuter.Animation - animacion - Iluzion i lëvizjes me paraqitje të shpejtë të fotografive të njëpasnjëshme, e cila arrihet me përdorim të harduerit dhe softuerit përkatës. Programet më të njohura për animacion janë: 3 D Studio, Autodesk Chaos, Imagine etj.Application - program i cili është i dedikuar për shfrytëzuesit e rëndomtë, i cili është i projektuar për kryerje të ndonjë pune të caktuar. Për shembull aplikacioni për kontabilitet financiar.Application development tools - vegla për krijim të programeve aplikative.ALU ( Arithmetic-Logic Unit) - njësi aritmetiko-logjike. Është pjesë e njësisë qendrore (çip i mikroprocesorit) e cila kryen operacione kryesore aritmetike dhe logjike me të dhënat.Artificial Intelligence - intelegjencë artificiale. Emër i sistemeve të kompjuterit që duhet të shfaqin inteligjencë njerëzore, si kuptim për fjalën e thënë, si reagim ndaj ambientit të tyre fizik dhe adaptimit ndaj kushteve të tilla.Ascending order - rendi i radhitjes së elementeve sipas rendit të rritjes, prej vlerave më të vogla kah më të mëdhatë (a, b, c...)Assembler - përkthyes programor. Program i projektuar që t'i transformojë instruksionet simbolike në formë më të qëlluar për t'i kryer në kompjuter.Assign - dhënie vlerë diçkaje që është shfrytëzuar në programim.Asterisk - shenja * (yll). Përdoret si shenjë xhoker që mundëson specifikim të disa skedarëve përnjëherë.Auto CAD - program aplikativ për projektim kompjuterik dhe disenjim.BBackbone - niveli më i lartë në një rrjet kierarkik kompjuterik.Backslash - shenja \\ ( ASCII kodi 92). Përdoret në specifikimin e rrugës së diskut ku gjendet skedari i kërkuar.Backspace - zhvendosje e kursorit për një vend prapa.Backup - kopje rezerve. Bëhet kopje e përmbajtjes së diskut të kompjuterit dhe atë në mënyrë periodike, ndërsa vendoset në shirit magnetik ose në CD.Bad sector - sektori jo në rregull. Pjesë e disketës ose diskut ku nuk nuk mund dhe ku nuk është e sigurt të shkruhen informacioneBad trac table - tabelë e shtigjeve që nuk janë në rregull. Listë e pjesëve të çrregulluara fabrikisht dhe të pasigurta për shkruarje, e cila është e ngjitur në pjesën e prapme të diksut.Bandwidth - njësi matëse për sasinë e të dhënave të cilat mund të transmetohen përmes ndonjë rrjeti të komunikimit në një sekondë.Bar chart - diagram në formë të shiritave.Bar code - paraqitje e shenjave alfanu-merike me ndihmën e vijave vertikale me gjatësi të ndryshme. Përdoret si mënyrë për shifrim universal të prodhimeve.Bar code reader - lexues bar cod. Pajisje optike për lexim të shenjave bar cod.BIOS (Basic Input Output System) - grup i programeve më të vogla detyra e të cilave është të shfaqë test rutinor kur kyçet kompjuteri, si dhe ta startojë sistemin operativ të kompjuterit.BASIC - gjuhë programore e cila është e lehtë për mësim.Batch - pako. Bashkësi e elementeve ose dokumeneteve të cilat përpunohen si tërësi.Batch processing - përpunim paketor. Teknikë që përdor vetëm një inkuadrim të programit në memorjen kryesore për shkak të përpunimit të më tepër detyrave të veçanta njëra pas tjetrës.Baud - bod. Kapacitet maksimal për transmetim të informacioneve në një kanal të komunikimit, i cili është njësi matëse e numrit të ndryshimeve të niveleve në sekondë.Benchmark - krahasim. Program standard i cili shërben për përcaktimin e performansave të kompjuterëve të ndryshëm.Beta version - version prove i softuerit para daljes së tij zyrtare në treg.BIT ( Binary digiT) - shifra binare janë 0 dhe 1. Kompjuterët digjital procesojnë informacione në formë digjitale, ndërsa zbatojnë vetëm shifra të sistemit binar. Ato zakonisht paraqiten me tension prej 5 V për numrin 1, gjegjësisht 0 V për numrin O.Binary file - skedar binar i cili përbëhet prej disa bitave, por i cili nuk është skedar tekstual. Zakonisht ato janë programe me fotografi.Binary system - sistem binar. Sistem numërimi për shkruarje të numrave në kompjuter. Aty ka vetëm dy shifra 0 dhe 1.Bps (Bits per second) - bit në sekondë. Masë për shpejtësinë e transmetimit të rrjetave kompjuterikeBlank - i zbrazët, i pashkruar. Shenjë që i përdoret për paraqitjen e vendit të zbrazët ndërmjet shenjave të shtypura.Bold - shkronja me kontura më të trasha dhe më të errëtaBookmark - reference e cila na drejton kah ndonjë dokument i caktuar hipertekstual i Internetit.Boot - startimi i kompjuterit, gjatë së cilës fillon puna e sistemit operativ.Boot block - pjesë e diskut ku gjendet softueri i cili i mundëson kompjuterit ta fillojë punën.Boot disk - disk ose disketë prej së cilës startohet sistemi operativ.Break - ndërpren. Sinjal special i cili e ndërpet punën e ndonjë programi. Shpesh fitohet me shtypje të tasteve Ctrl dhe C përnjëherë.Browser - fletëkërkues. Program i cili është i dedikuar për shikimin e dokumenteve hipertekstuale të Internetit. Me ndihmën e tij shrytëzohet servisi më i dobishëm i Internetit WWW (W orld W ide W eb). Fletëkërkuesit më të njohur janë Microsoft Internet Explorer dhe Netscape Navigator.Buffer - bafer. Vend në kujtesën kryesore të kompjuterit për ruajtje të përkohshme të të dhënave.Bug - gabim, defekt. Gabim i paqëllimtë në program, për shkak të të cilit programi nuk punon si duhet. Në përkthimin më tekstual nënkupton bubë dhe mendohet se rrjedh prej ngjarjes kur mola është kapur për ndonjë relej të kompjuterëve të parë dhe e ka pamundësuar punën e tij.Bullet - shenjë për renditje e cila përdoret në programet për përpunim të tekstit.BBS (Bulletin Board System) - tabelë elektronike për shpallje. Shërbim telekomunikues përmes të të cilit konsumatorët komunikojnë, këmbejnë informata etj.Bus - mbledhëse. E lidh pllakën amë të kompjuterit me procesorin, kujtesën, diskun dhe elementet tjera kompjuterike.Byte - bajt. Tetë bita. Shpesh është numër binar tetëshifror i cili paraqet një shkronjë.CCache - kesh. Pjesë e kujtesën e rezervuar për ruajtje të të dhënave që përdoren shpesh, te të cilat procesori ka qasje shumë më të shpejtë sesa në hard disk. Kujtesën kesh mund të gjendet në memorjen RAM ose në hard disk.Cancel button - tast për shfuqizimin e funksionit të zgjedhur. Te numri më i madh i programeve tasti për shfuqizim aktivizohet me shtypjen e tastit Esc.Case sensitive - dallimi i shkronjave të mëdha dhe të vogla. Me shpesh gjatë krahasimit të dy fjalëve apo teksteve.CRT (cathode ray tube) - gypi katodik i ekranit.CPU (C entral P rocessing U nit) - njësi qendrore e procesuimit. Zemër e kompjuterit personal. Udhëheq dhe drejton me të gjitha operacionet për përpunim të të dhënave.Centronics port - portë e kompjuterit në të cilën shpesh lidhet shtypësi.Chanel - kanal. Rrugë në të cilën transmetohet informacioni digjital në kompjuter.Character - shenjë; karakter. Cilado shkronjë, shenjë e interpunksionit, ose ndonjë nga njëqind shenjat tjera që mund të vërehen në ekran, gjegjësisht të cilat mund të shtypen.CPI (character per inch) - numër i shenjave në një inç. Njësi matëse për matjen e dendësisë së shkrimit. Shprehet me numër të shenjave në një inç.Check box - kuti katrore për dialog e cila mund të jetë e kyçur ose e çkyçur, gjegjësisht të jetë e zgjedhur ose jo, ndonjë opcion në kornizën për dialog.Checksum - shumë për kontroll. Shuma e numrave që përdoren për kontrollim të mbledhjes.Click - klik. Shtypje dhe lëshim i tastit të minakut, pa mos e lëvizur.Client - klient. Sistem i cili mund të punojë i pavarur, edhe pse në një masë edhe ky është i varur prej ndonjë sisitemi tjetër. Për kompjuterin që është i lidhur në rrjet kompjuterik shpesh thuhet se është klient.Client-server network - rrjet i tipit klient-server.Clip art - bashkësi e vizatimeve grafike dhe fotografive të shkruara në skedar të veçantë i cili është i arritshëm për përdorim të ndonjë aplikacioni, për shembull, për përpunim të tekstit ose të grafikës.Clipboard - kohësisht, skladim i fshehur për tekst ose fotografi të cilat priten ose kopjohen.Clock speed - shpejtësi e ores. Shpejtësia e punës së procesorit në kompjuter matet me megahercë (MHz) ose me gigahercë (GHz).Sa më e shpejtë është shpejtësia e procesorit, aq më tepër urdhëra mund të kryejë kompjuteri.Clone - klon. Kompjuter i cili paraqet kopje të suksesshme të kompjuterit tjetër të (standardizuar). Më shpesh kjo u dedikohet atyre kompjuterëve të cilët janë kompatibil me kompjuterët e kompanisë IBM.Cod - kod. Diçka që është shkruar me gjuhën kompjuterike, në letër ose në kompjuter.Code page - faqe e koduar. Tabelë e cila tregon se cili karakter i përgjigjet shenjës në ekran dhe me shtypjen e tasterit a përfitohet e njëjta shenjë.CGA (Color Graphics Adapter) -videokartelë e cila është më e vjetëruar.COM port - portë seriale. Më shpesh në kompjuterët ekzistojnë dy porta seriale të shënuara si C0M1 dhe COM2.Command interperter - program i cili i integron dhe i përpunon urdhërat e dhënë në kompjuter. Në sistemin operativ DOS është programi C0MAND.COM, ndërsa në WINDOWS është WIN.INICOBOL (Common Business Orientated Language) - gjuhë progamore nga gjeneratat më të vjetra të cilat përdoren për aplikacione financiare.Communication protocol - përmbledhje e programeve e cila mundëson transmetim dhe këmbim të të dhënave ndërmjet dy ose më tepër kompjuterëve.CD (Compact Disc) - kompakt disk. Medium për memorim të të dhënave digjitale dhe audio. Në kompakt disk mund të vendoset muzikë prej 72 minutave ose të dhëna prej 650 MB.CD ROM (Comapct Disc Read Only Memory) - njësi harduerike për leximin e kompakt disqeve. Me këtë njësi mund vetëm të lexojmë e jo edhe të shlyejmë ose të regjistrojmë të dhëna të reja.COMPAQ (COMPAtibility Quality) - shenjë e prodhimeve cilësore të kompjuterëve desktop dhe laptop.Compiler - kompajler; përkthyes. Program i cili i përkthen disa gjuhë të larta programesh në ndonjë gjuhë makinerike.CompuServe - njëra ndër rrjetat më të mëdha të Internetit në botë. Klientëve të tyre ju ofron këmbim të skedarëve, të të dhënave, të postës elektronike etj.CAD (Computer Aided Design) - shfrytëzim i kompjuterit për krijime të vizatimeve ose për projektime të ndonjë objekti ose sistemi. Programet më të njohura nga kjo sferë janë Auto Cad, Auto Sketch, Design CAD, Lab View etj.CAM (Computer Aided Manifacture) - prodhim me ndihmën e kompjuterit.CASE (Computer Aided Software Engineering) - vegël softuerike për programerët. Shfrytëzohen për planifikim, analizim si dhe projektim të dokumentacionit në softuerin kompjuterik.Computer analyst - analitik kompjuteristik. Person i cili i definon problemet dhe saktësisht i pëcakton hapat për zgjidhjen e tyre me anë të kompjuterit.Configuration - konfiguracion. Mënyrë e lidhshmërisë së kompjuterit me njësitë tjera periferike në një sistem të përbashkët.Controller - vegël teknike e cila i mundëson veglës tjetër të komunikojë me kompjuterin.Conversion - konverzion. Proces i transformimit të të dhënave (tekst, grafik) nga një format në tjetër.Cooki file - skedar në të cilin ruhen skedarët e shfrytëzuar (cookies). Zakonisht gjendet në emërtuesin bashk me fletëkërkuesin (shembull në emërtuesin Internet Explorer).Corel DRAW- Pako programore e dedikuar për vizatim dhe punim me fotografi.Corrupted file - skedar i dëmtuar. Dëmtimi mund të jetë për shkak të ektorëve të diskut që nuk janë në rregull, prishjes fizike ose gabimeve të shkaktuara nga programi.Crash - gjendje kur kompjuteri bie prej funksionimit të tij dhe më tutje nuk mund të përdoret. Pas kësaj kompjuteri zakonisht përseri startohet.Current drive - disk me të cilin shfrytëzuesi punon momentalisht.Cursor - kursori. Tregues i pozicionimit. Vijë vertikale e lëvizshme që dridhet dhe vezullon e që paraqitet në ekran si indikator vizuel e cila mund të dislokohet edhe vertikalisht edhe horizontalisht me anë të urdhërave prej tastierës.Cyberphobia - kiberfobia. Frikë nga kompjuteri.CRC (Cyclic Redundancy Check) - metodë e testimit për të dhënat dalëse nga disku për shkak të sigurisë prej gabimeve.DData - të dhënat. Nocion i përgjithshëm për numrat, simbolet dhe madhësitë analoge të cilat shfrytëzohen si madhësi dalëse për përpunimin e kompjuterit.Database - baza e të dhënave. Bashkësi e të dhënave të lidhura ndërmjet vete dhe të organizuara paraprakisht. Programet më të njohura për udhëheqjen e bazave të të dhënave janë: Oracle, MS SQL Server, Informix, Sybase etj.Data security - mbrojtje e të dhënave nga ndërhyrjet e qëllimta ose të rastësishme nga njerëz jo të autorizuar.Data type - tip i të dhënave. Mund të jenë: tekstuale, numerike, logjike, dhe të dhëna të datave.Dead lock - ndërprerje; bllokim. Situatë kur ndonjë program nuk mund të realizohet në kompjuter, për shkak se e pret rastin që faktikisht kurrë nuk do të ndodh.Debug - testim i programit të kompjuterit me korrigjim të gabimeve të paraqitura në te.Default value - ndonjë vlerë që nënkuptohet. Vlerë që programi automatikisht e zgjedh po qe se shfrytëzuesi nuk jep ndonjë vlerë tjetër. Për shembull ngjyrat që i jep WIND0WS-i janë default vetëm po qe se shfrytëzuesi nuk i përdor.Defragmentation - defragmentim. Proces i bashkangjitjes i të dhënave të një programi në disk, që të mund të shpejtohet puna e tij. Është e preferueshme që defragmenting të bëhet një herë në javë, për të shpejtuar punën e diskut.Density - dendësi. Njësi matëse për numrin e të dhënave të cilat mund të shkruhen në ndonjë medium (disketë, shirit magnetik etj).Decsending sort - renditje me radhitje të kundërt.Desktop - sipërfaqja aktive e ekranit gjatë punës me Windows, e cila përmban dritare dhe ikona.Desktop computer - kompjuter i cili pozicionohet horizontalisht në tavolinën punës.DTP (Desktop Publishing) - Pako e softuerit me të cilën kompjuteri mund të përdoret për disenj të dokumenteve, duke përfshirë fotografi, tekst dhe kontroll të pamjes së dokumenteve dhe shtypjen e tyre.Destination file - skedar që pranon.Device - vegël, mjet, përbërje, njësi. Nocion i përgjithshëm i cili shfrytëzohet për të identifikuar ndonjë komponentë të kompjuterit (disk, tastaturë, minak, etj).Device driver - softuer i cili i mundëson kompjuterit të komunikojë me njësitë periferike.DAT (Digital Audio Tape) - shirit magnetik në të cilin memorizohen të dhënat me sasi shumë të mëdha.DVD (Digital Video Disk) - teknologji e harduerit e cila mundëson shiqimin e filmave, spoteve muzikore etj.DMA (Direct Memory Access) - proces i transmetimit të një sasie të madhe të të dhënave ndërmjet diskut dhe kujtesës punuese të kompjuterit.DirectX - varg i programeve standarde për aplikacione të Microsfti-t, i dedikuar për lojra dhe aplikacione multimediale.Disk controller - kartelë e cila e lidh kompjuterin me diskun; zakonisht gjendet në pjesën e poshtme të diskut.Disk drive - njësi fizike e cila e pranon dhe e kthen diskun magnetik dhe mundëson lexim dhe shkrim të të dhënave.DOS (Disk Operating System) - njëri ndër sistemet më të njohura operative i cili është shumë përfshirës dhe shfrytëzohet nga kompjuterët personal. I prodhuar nga kompania Microsft në vitin 1982.Domain - grup i kompjuterëve emrat e të cilëve e ndajnë të njëjtën prapashtesë. Shembull: com (firmë komerciale), org (organizatë pa përfitim), gov (qeveri), edu (institucion arsimor), net (provajder i Internetit). Njësoj ekzistojnë edhe prapashtesa të cilat i identifikojnë shtetet p.sh. mk prapashtesë për Maqedoninë.Dpi (dots per inch) - pika në inç. Njësi për matjen e rezolutës së shtypjes në shtypës. Rezoluta te shtypësit amë sillet rreth 300 dpi, ndërsa te shtypësit lezër arrin deri në 1200 dpi.Double click - klikim; shtypje e dyfishtë. Klikim i shpejtë dhe lëshim i tastit të minakut dy here pa lëvizjen e minakut ndërmjet dy klikimeve.Double precision - precizitet i dyfishtë. Teknikë me të cilën paraqiten numrat me gjatësi të dyfishuar.Download - kopjim i ndonjë programi ose skedari prej ndonjë kompjuteri kryesor në kompjuterin personal.Draft quality - kualitet i shtypit, i cili është i lexueshëm, por nuk duket aq mirë për përdorim që ai dokument të botohet në ndonjë revistë ose libër. Zakonisht shfrytëzohet për nxjerrjen e kopjeve që të shkojë në korrekturë.Drag-and-drop - tërheqje dhe lëshim i tastit të minakut.Drop-down meni - Lista e urdhërave të menysë së aktivizuar, të radhitura njëra pas tjetrës.DLL (Dynamic Link Library) - grup e funksioneve të cilat shfrytëzohen gjatë programimit në Windows.EEPROM (E lectrically P rogrammable R ead O nly M emory) - çip memorizues përmbajtja e të cilit nuk mund të ndryshohet.E-mail (electronic mail) - postë elektronike. Njëri nga shërbimet më të njohura të Internetit me të cilin porositë dërgohen prej një kompjuteri në kompjuter tjetër.Embedded object - objekt i ndërvënë.EMM386.EXE - program i cili mundëson vendosjen e drajverave dhe programeve në hapësirën e lartë të memories.Emulator - emulator. Program cili i mundëson kompjuterit të zbatojë programe të shkruara për kompjuter tjetër.Encryption - shifrim. Kodim i porosisë me çka nuk mundësohet hyrje e palejuar deri te ajo.EOF (end of file) - fund i skedarit. Shenjë për fundin e skedarit, e cila shfrytëzohet si indikator se këtu kryhen të dhënat.Ethernet - rrjet lokal kompjuterik i konstruktuar prej llojit të kabllove me mundësi të bartjes deri më 10 Mbit/sec.Event - rast; paraqitje. Moment kur paraqitet ndryshimi specifik i ndonjë gjendjeje.Exchange - këmbim i informatave ndërmjet dy lokacioneve.Exchengeable disk - disk transmetues. Tip i diskut i cili montohet në shtëpizë të posaçme dhe është i transmetueshëm.Executable file - program zbatues. Skedar i cili mund të aplikohet në kompjuter.Expression - shprehje matematikore ose logjike e shkruar në gjuhën programoreEBCDIC (Extended Binary Decimal Interchange Code) - kod i cili i përdorë tetë shifra binare të krijuara nga IBM, ndërsa i paraqet shenjat (shkronjat, numrat etj.) nga kompjuteri i cili i proceson.External modem - modem i jashtëm. Modem në kuti të veçantë, kabllo dhe mbushës i cili më së shpeshti aktivizohet në portën seriale të kompjuterit.Extranet - intranet i cili u është lënë në disponim klientëve dhe blerësve të jashtëm me qëllim që t'i shohin të dhënat. Më shpesh ata janë të siguruara me shifra që të ruhet siguria e blerësve.FFan ventilator - ventilator i cili mundëson cirkulimin e ajrit nëpërmjet pjesëve kompjuterike dhe e pamundëson nxehjen e tyre.Fatal error - gabim në programin kompjuterik i cili e ndalon funksionimin e tij.Fault tolerance - tolerim i gabimeve. Aftësi e ndonjë sisitemi që ta vazhdojë funksionimin normal edhe pse ekziston problem në harduer ose softuer.Fax modem - faks modem. Modem i aftësuar të pranojë dhe të dërgojë fakse. Në këtë rast fakset janë elektronike.Fiber optics - fije optike. Mundëson shpejtësi të madhe të bartjes së të dhënave në rrjetat kompjuterike.File - skedar; fajll; datotekë. Pa marrë parasysh çfarë informate, të grumbulluar dhe të inçizuar nën një emër. Skedari mund të përmban tekst, grafikon, program etj.FAT (File Allocation Table) - tabelë e cila shërben për renditjen e skedarëve e cila gjendet në fillim të diskut dhe përmban informata për ata pjesë të diskut të cilat shfrytëzohen, pjesë të diskut të cilat nuk shfrytëzohen dhe ato të cilat nuk mund të shfrytëzohen për shkak të dëmtimit të blloqeve në disk.File control system - program i cili udhëheq me bartjen e të dhënave nga ciladoqoftë pajisje deri në ndonjë pajisje tjetër.File locking - përmbyllje e skedarit. Ndalesë që më tepër se një shfrytëzues ta ndërrojë përmbajtjen e skedarit.File protection - mbrojtje e skedarit. Komandë e kompjuterit e cila e ndalon shkruarjen dhe fshirjen e të dhënave në skedar, por e lejon leximin e tyre.Firewall - sistem rrjetor për sigurim i cili ndihmon në ndërprerjen e hyrjes së paautorizuar në sistemin kompjuterik; thjesht ky është kompjuter i lidhur në Internet dhe me të cilin zhvillohet i gjith komunikimi në Internet.Floppy disk - disk i butë, disketëFooter - tekst i cili paraqitet në pjesën e poshtme në secilën faqe.FF (Form Feed) - urdhër i cili shfrytëzohet i që ta lëviz letrën në printer në faqe të re. Zakonisht në tabelën kontrolluese të printerit gjendet një tast i cili mundëson kryerjen e funksionit përkatës.FORTRAN (FORmula TRANslation) - gjuhë programore e krijuar në kompaninë IBM e cila shfrytëzohej për programimin e aplikacioneve tekniko shkencore.Freeware - programe pa pagesë, por të mbrojtura me ligj për autorizimFAQ (Frequently Asked Question) - pyetje ose lista me pyetje dhe përgjigje të cilat janë shumë të shpeshta dhe shumë shfrytëzues ballafaqohen me këto të dhëna. Këto lista janë shumë frytdhënëse për shkak të këmbimit të informatave.GGIGO (Garbage In, Garbage Out) - princip në të cilën po qe se hyjnë të dhëna jokor-rekte dhe jovalide në kompjuter, ai do të japë rezultate jokorrekte dhe të pakuptimta.GUI (graphical user interface) - interfejs grafik i shfrytëzuar për sisteme operative. Komunikimi ndërmjet shfrytëzuesit dhe programit zhviliohet me anë të shfrytëzimit të ikonave, dritareve dhe të ngjashme. Një shembull për një iterfejs të tillë që e shfrytëzojmë është Windows-i.Guru - Njeri me kapacitet të lartë i cili dëshiron t'u ndihmojë të tjerëve në zgjedhjen e problemeve të tyre.HHacker - haker. Person për të cilin kompjuteri është hobi. Sot shumë njerëz termin haker e identifikojnë me person i cili në mënyrë të paligjshme hy në kompjuter të huaj.Halt - ndalesë. Ndalje e realizimit të operacioneve të renditura në programet kompjuterike.Hand-held computer - kompjuter i vogël që mund të mbahet edhe në dorë.Hang - rri varur. Mosfunksionim i kompjuterit. Kur kompjuteri rinë varur, i ekrani duket normal, por çfarëdo pune tjetër është e pamundur të futet në funksion.Hard copy - rezultatet e shtypura në letër.Hardware - hardueri, gjërat fizike apo të prekshme të kompjuterit.Help - ndihmë. Funksion i cili është i pranishëm në shumë programe, i cili shërben si ndihmë e shfrytëzuesit për përdorimin e programit.Hertz (Hz) - herc. Cikël në sekondë me të cilin matet shpejtësia e procesorit në kompjuter.HEX (Hexadecimal) - Sisitem numëror në matematik, në të cilin si bazë e numërimit është numri 16. Për shfaqjen e numrave përdoren shifrat 0-9 dhe shkronjat A-F. Është shumë i qëlluar për përdorimin e kalkulimeve kompjuterike.Hidden file - skedar i fshehur. Skedar i cili përmban atribute të cilat nuk lejojnë që emri i skedarit të kopjohet, të fshihet ose të shfletohet.High tech - teknologji e lartëHost computer - kompjuter kryesor me të cilin lidhen kompjuterët tjerë.Hot key - tast ose kombinim i tasteve i cili zbaton instruksion të përcaktuar pa marrë parasysh se çka punon procesori në momentin e dhënë.HTML (Hyper Text Markup Language) - format hipertekstual për punë me dokumente. Shërben për krijimin e dokumenteve WEB në internet.Hub - hab. Paisje në të cilën kyçen kompjuterët të cilët janë të lidhur në rrjet.Hyphenation - ndarje e fjalëveIIllegal - jolegal. Parametra hyrëse të cilët janë të papranuara, për shkak se nuk i përmbushin specifikacionet e vendosura në programe.Image processing - përpunim i grafikonëveImaging - proces i shkrimit të grafikës në ndonjë medium, për shembull në shirit.Implementation - implementim. Instalim i sitemit kompjuterik.Infrared - teknologji e cila shfrytëzon ndriçimin për lidhjen të kompjuterëve pa kabëll.Initialization - inicializim. Operacion për formatim të diskut ose disketës, si dhe përgatitje për shkruarjen dhe përdorimin e të dhënave.Ink-jet printer - shtypës pështyes që hedh ngjyrën në letër.Input data - të dhënat hyrëse.Insert mod - rregull për futjen e të dhënave.Install - instalim, futja fillestare e ndonjë programi në kompjuter.Instruction - instruksion. Urdhër i destinuar për mikroprocesorin.Integer - numër i plotë pa presje decimaleLLine printer - shtypës i cili shtyp përnjëherë një rresht tekst.Link- lidhje; lidhshmëri.Load - mbushje, futje e programit në memorje.LAN (Local Area Network) - rrjet lokal në kuadër të një hapësire ose ndërtese. Lidhje e dy ose më tepër kompjuterëve me kabllo me qëllim të këmbimit të informatave.Local printer - shtypës i cili është i lidhur drejtpërdrejt me një stacion punues, i cili nuk është në disponim të shfrytëzuesve tjerë të rrjetit.Login - Paraqitje në kompjuter. Në këtë rast kompjuteri kërkon nga shfrytëzuesi që të identifikohet me emrin dhe shifrën.Logoff- çlajmërim. Largim nga puna me kompjuter.Loop - cikël. Renditje të instruksioneve kompjuterike të cilat praktikohen me anë të përsëritjeve, gjersa nuk përmbushet ndonjë kusht.MMachine code - kod makine. Përmbledhje e instruksioneve kompjuterike në ndonjë kompjuter të posaçëm i cili niund ta kryejë urdhërin.Macro - makro. Serial i urdhërave të cilat kryhen me shtypjen e një tasti ose me ndonjë urdhër. Në të shumtën e rasteve i shkruan vetë shfrytëzuesi për ta lehtësuar punën gjatë përsëritjeve të një morie urdhërash.Mailbox - sandëku postar.Main program - pjesë kryesore e programit e cila i kontrollon nënprogramet.Mass storage - pajisje në të cilën mund të vendoset një numër i madh i të dhënave.Medium - medium. Bartës i të dhënave, shpesh mendohet në disketë, CD-ROM dhe të ngjashme.MMU (Memory Management Unit) - pajisje e cila udhëheq kujtesën.Merge - bashkim, kombinim i dy ose më tepër skedarëve.Message - porosi nga kompjuteri e cila informon për diçka.MIDI file - skedarë me përshkrime muzikore.MIPS (Million Instruction Per Second) -milion instuksione në sekondë. Njësi matëse për shpejtësinë me të cilën procesori i kryen instruksionet. Për shembull, procesori Pentium i cili punon në 100 MHz kryen 100 milionë instruksione në sekondë, pra 100 MIPS-a.Millisecond (ms) - milisekondë. Kohë e barabartë me pjesën e njëmijtë të sekondës. Shfrytëzohet për shprehjen e shpejtësisë te hard disqet.Mode - regjim i punës; mënyrë e punës. Njëra nga gjendjet alternative të punës së kompjuterit.MODEM (MOdulator/DEModulator) - modem. Regullator i cili të dhënat e dërguara i shndërron në sinjal telefonik, të qëlluara për lidhje të drejtpërdrejtë telefonike.Motherboard - pllaka amë e kompjuterit në të cilën janë të lidhura të gjitha elementet e harduerit.Multimedia - kombinim i tekstit me fotografi dhe zë, videoanimacion.MIME (Multipurpose Internet Mail Extensions) - standard për bashkangjitjen e skedarëve në porositë elektronike.Multitasking - aftësi e sistemit operativ që njëkohësisht të ushtrojë më shumë programe.NNetwork - rrjet i kompjuterit.NetWare - sistem operativ rrjetor i shpikur nga kompania Novell.Network adapter - adapter i rrjetit. Kartelë e cila instalohet në kompjuter përmes të cilës ai lidhet në rrjet.Network administrator - njeriu i cili e mbikëqyrë punën e rrjetit kompjuterik dhe që udhëheqë me të.Network protocol - protokoll rrjetor. Bashkësi e standardeve kompjuterike në një rrjet.Node - nyje, pika ngjitëse në rrjein kompjuterikNon-interlaced - sa i përket disa monitorëve te të cilët topi elektronik pas një kohe e kalon ekranin pa mos lëshuar asnjë vijë.Notebook computer - kompjuter i vogël me format sa një faqe e letrës.Numeric keypad - tastierë numerike.OOLE (Object Linking and Embedding) -mënyrë e këmbimit të informatave ndërmjet dy skedarëve me aplikim të njëjtë ose të ndryshëm në Windows.Off-line - i çkyçurOn-line - i kyçurODBC (Open Data Base Connectivity) - standard i cili mundëson hyrje në sisteme të ndryshme të bazave të të dhënave.Operating System - sistem operativ. Softuer i cili është lidhje ndërmjet shfrytëzuesit dhe kompjuterit.Optical cable - kabëll optik për lidhje rrjetore të kompjuterëve me të cilin arihet shpejtësi e madhe në përcjelljen e të dhënave.OCR (Optical Character Recognition) - njohje e simboleve optike. Program i cili identifikon shenjat e shkruara dhe ato të shtypura dhe pastaj krijon skedar tekstual.OEM (Original Equipment Manifacturer) - prodhues i komponenteve të ndryshëm, të cilët pastaj lidhen me klientin, e emri i tij figuron në kompjuter.Overflow - tejkalim. Gjendje e cila paraqitet si rezultat i operacionit aritmetik; e tejkalon kapacitetin e kujtesës për ruajtjen e rezultatit.Overload - ngarkim i tepërt. Ngarkim më i j madh sesa pajisja; mund ta mban atë për të cilën është konstruktuar.Overstrike - nënvizim.Overtype - shkrim përmbi tekst.Overwrite - mbulim i informatës e cila më parë ka qenë në atë vend.PPage break - ndërprerje e faqes. Vend ku mbaron një faqe dhe fillon faqja tjetër.Page layout - pamje e faqesPpm (pages per minute) - faqe në minute. Njësi matëse e shpejtësisë së shtypësit gjatë shtypjes.Pagination - operacion automatik te programet për përpunimin e tekstit, i cili shërben për renditjen e tekstit nëpër faqe me numerimin e tyre.Palmtop computer - kompjuter i vogël i cili mund të mbahet në një dorë.PASCAL - Paskali. Gjuhë kompjuterike.Password - Fjalë e fshehur e cila përdoret për hyrje në sistemin kompjuterik.Patch - arnim. Ndryshim i kodit programor, i cili zakonisht bëhet pas mbarimit të softuerit me qëllim që të përmirësohen disa gabime.Path name - emri i datotekës së bashku me rrugën me të cilën arihet deti tek ajo.Pause - pauzë. Tast ose urdhër i cili përkohësisht e ndërpren punën e ndonjë programi.Peer-to-peer - rrjet lokal ku çdo kompjuter i kyçur është i barabartë. Në rrjet nuk ekziston server.Peripheral device - pajisje e harduerit e cila kyçet në kompjuter.Permanent SWAP file - skedar i përhershëm në Windows me të cilin shtresohen të dhënat dhe instruksionet programore kur nuk mund të vendosen në kujtesën RAM.PCMCIA (Personal Computer Memory Card International Association) - komitet i cili krijoj standarde për memorje me kapacitet më të madh e aplikuar te kompjuterët laptop.PIXEL (Picture Element) - Element më i vogël i monitorit kompjuterik i cili mundë të kontroliohet. Sa më i madh të jetë numri i pikselave, aq më e mirë është rezoluta.Pirate - person i cili merret me formën ilegale të kopjimit të softuerave.Plasma display - teknologji e përdorur për konstruimin e ekranit te kompjuterët laptop.Plotter - vizatues. Pajisje e cila shërben për vizatimin e rezultateve të përfituara nga kompjuteri.Plug and play - kyçe dhe puno. Pajisje të cilat kompjuteri automatikisht i detekton dhe i instalon drajverat e nevojshëm në të.Pointer - tregues. Fotografi e vogël në ekran, zakonisht në formë të shigjetës; lëvizjet e saja kontrollohen nëpërmjet minakut.Port - portë; lidhje; hyrje.Portability - përcjellshmëri. Cilësi e programave kompjuterike që të mund të adaptohen në lloj-lloj tipash të kompjuterëve.Power supply - furnizues i rrymes te kompjuteri.Print queue - pritje, rend për shtyp.Print server - zakonisht njëri prej kompjuterëve në rrjet i cili dirigjon me të gjitha kërkesat për shtyp dhe me të gjithë shtypësit që janë të lidhura në rrjet.Printer driver - softuer i cili i mundëson kompjuterit që të punojë me shtypësin.Procedure - rradhitje e instruksioneve kompjuterike të cilat bashkarisht veprojnë për një nevojë dhe detyrë të caktuar.Processing - përpunim i të dhënave.Programming language - gjuhë programore me të cilën programeri e shkruan programin kompjuterik.Prompt - shenjë për thirrje; shërben për shkruarjen e urdhërave.Purge - shlyerje pas së cilës të dhënat e shlyera nuk mund të kthehen më.QQuery - pyetje. Instruksion kompjuterik i cili i parashtron pyejte bazës së të dhënave.Quit - ndalje. Urdhër me të cilën para kohe ndalet ekzekutimi i programit.QWERTY - tastier në të cilën rreshti më i lartë i saj fillon me shkronjat Q, W, E, R, T, Y. Ekzistojnë edhe lloje tjera të tastierëve si per shembull QWERTZ.RRadio button - radio sustë. Mund të zgjedhim vetëm një sustë të këtij lloji në program.RAM (Random Access Memory) - kujtesa kryesore kompjuterike në të cilën janë të vendosura të dhënat të cilat përpunohen.Read-only - vetëm lexim. Të dhënat mund të lexohen, por jo edhe të ndryshohen.ROM (Read Only Memory) - kujtesa e pashlyeshme nga e cila mund të lexohen të dhënat.RTC (Real Time Clock) - Çip kompjuterik i cili ka funksion të orës që ta informojë kompjuterin për kohën e saktë, datën dhe vitin.Reboot - përsëri startim të kompjuterit, zakonisht për shkak të rënies së sistemit.Record - grup i të dhënave të cilat i takojnë një grupacioni. Për shembull, emri i ndonjërit, mbiemri, adresa dhe numri i telefonit.Recover - kthim në gjendjen normale të punës pas paraqitjes së gabimit në sistem.RAID (Redundant Array of Inexpensive Drives) - kombinim i më shumë disqeve me qëllim që të rritet siguria e të dhënave nga ndonjë humbje e paparashikuar.Refresh rate - shpejtësi për freski. Numër maksimal i fotografive që mund të shfaqen në ndonjë monitor për një sekondë. Paraqitet me herc.RDBMS (Relational Data Base Management System) - sistem për udhëheqjen e bazave të të dhënave.Remote computer - kompjuter i larguar.Remote control program - program me komandim prej së largu.Repeat delay - koha e nevojshme që të shtypet një tast e që të paraqitet karakteri i cli përgatitet që të dale në ekran.Reset button - sustë për resetim. Sustë në pjesën e përparme të shtëpizës së kompjuterit e cila shërben për vënien e sistemit në gjendjen fillestare të saj.Resolution - qartësi e përshkruarjes në ekran apo në shtypës.Response time - kohë për përgjigje nga ana e kompjuterit për ndonjë kërkesë përkatëse.Restart - startim i përsëritur i kompjuterit.Retreive - gjetje dhe ndarje në veçanti e ndonjë informate të përcaktuar.Retry - orvatje e sërishme për të kryer ndonjë instruksion të programit.Ring network - rrjet unazor.RJ-45 - konektor i cili i ngjan lidhjes telefonike, por ka 8 tela në vend që të ketë 4.Root directory - direktoriumi kryesor i një disku.Router - udhërëfyes. Pajisje rrjetore e cila i dërgon të dhënat në rrjet duke e zgjedhur rrugën më të mirë.SSafe mode - gjendje në të cilën startohet Windows-i kur paraqitet ndonjë konflikt në harduer.Save - shkrim i të dhënave në disk, ku nuk mund të humben pas mbylljes së kompjuterit.Scanner - skener. Mjet i cili në mënyrë optike lexon ndonjë dokument dhe e shndërron në skedar grafiko-digjital.Screen - ekran.Scroll - lëvizje e tekstit lart-poshtë.Search engine - program për kërkimin e të dhënave. Makina më të njohura për kërkim në internet janë: Yahoo, Altavista, Google etj.Server - kompjuter në rrjet i cili disa nga resurset e veta i vë në disponim të ndonjë kompjuteri tjetër.Session - koha në të cilën një shfrytëzues e kalon në rrjet.Set up - një sistem të vihet në gjendje pune.Shared file - skedar i përbashkët.Shut down - kryerje e punës së një sistemi operativ të kompjuterit ose çkyçje e kompjuterit.SMTP (Simple Mail Transfer Protocol) - protokoll i cili shfrytëzohet për udhëheqjen e këmbimit të postës elektronike ndërmjet dy kompjuterëve.Slave - i nënshtruar. Kompjuter i cili është i kontrolluar nga një kompjuter tjetër.Software - të gjitha programet të cilat mund të shfrytëzohen në një kompjuter.Software development tool - vegla për zhvillimin e programeve.Sort - renditje e të dhënave me radhitje të re.Sound card - kartë për zërim.Storage - kujtesë.String - varg i shenjave.SQL (Structured Query Language) - pako e programeve për udhëheqjen e bazave të të dhënave.Switch - ndërprerës.System software - softuer sistemor (p.sh. MS-DOS, Windows etj).English-Albanian dictionary > Fjalor i shkurtër terminoiogjik i informatikës
-
20 map
См. также в других словарях:
Electronic Chart Display and Information System — An Electronic Chart Display and Information System (ECDIS) is a specific form of computer based navigation information system that complies with International Maritime Organization (IMO) regulations and can be used in lieu of paper navigation… … Wikipedia
Electronic Chart Display and Information System — ECDIS Anlage Electronic Chart Display and Information System (kurz ECDIS, deutsch elektronisches Kartendarstellungs und Informationssystem ) ist ein elektronisches Navigationsinformationssystem. Es kombiniert die Seekartendarstellung einer… … Deutsch Wikipedia
Electronic Charts Display — Système de visualisation des cartes électroniques et d information L ECDIS (Acronyme anglais de Electronic Charts Display Information System) est un Système de visualisation des cartes électroniques et d information. C est un système électronique … Wikipédia en Français
Electronic navigational chart — An electronic navigational chart (ENC) is an official database created by a national hydrographic office for use with an Electronic Chart Display and Information System (ECDIS). An electronic chart must conform to standards stated in the… … Wikipedia
Electronic flight bag — (EFB) is an electronic information management device that helps flight crews perform flight management tasks more easily and efficiently with less paper. It is a general purpose computing platform intended to reduce, or replace, paper based… … Wikipedia
Inland Electronic Navigational Charts — Based on the findings of the European transport R D project INDRIS (Inland Navigation Demonstrator for River Information Services) and the German project ARGO in 2001, both the Danube and the Rhine Commissions adopted an Inland Electronic Chart… … Wikipedia
Cockpit Display of Traffic Information — Automatic Dependent Surveillance (ADS), zu deutsch etwa Automatische bordabhängige Überwachung, ist ein System der Flugsicherung zur Anzeige der Flugbewegungen im Luftraum. Die Luftfahrzeuge bestimmen selbständig ihre Position, beispielsweise… … Deutsch Wikipedia
Admiralty Raster Chart Service — (ARCS) is an electronic raster chart service provided by the United Kingdom Hydrographic Office, for use in the Electronic Chart Display and Information System.ARCS charts are exact digital copies of British Admiralty paper charts used for marine … Wikipedia
head-up display — noun a) A semi transparent graphical and textual display of information projected upon the field of view of a pilot of an aircraft. Abbreviation: HUD b) A type of radar or electronic chart display where the top of the display always represents… … Wiktionary
Electronic Flight Instrument System — An electronic flight instrument system, or EFIS, is a flight deck instrument display system in which the display technology used is electronic rather than electromechanical. EFIS normally consist of a primary flight display (PFD), multi function… … Wikipedia
Electronic signature — The term electronic signature has several meanings. Among the more expansive is that given by US law, influenced by ABA committee white papers and the uniform law promulgated by the National Conference of Commissioners on Uniform State Laws… … Wikipedia